Veranderende EU-wetgeving rond reststoffen en producten uit mestverwerking

Bij kringlooplandbouw zullen meststoffen gemaakt uit reststoffen of uit mestverwerking een belangrijke rol spelen. Binnen de huidige Europese wetgeving is het echter moeilijk om deze producten als meststof op de markt te brengen en aan te wenden als kunstmest.

Met het inwerking treden van de nieuwe EU-meststoffenverordening zal dit voor een aantal producten echter veranderen. Daarmee komt een vrije markt binnen de EU voor producten zoals struviet, assen en een aantal kunstmestvervangers uit mest dichterbij. Voor een aantal belangrijke producten lijkt de aanpassing van de EU-meststoffenverordening echter nog geen oplossing te bieden. Daarbij kan gedacht worden aan producten als mineralenconcentraat en de dunne fractie. Voor deze producten is het transport en verhandeling wel al geregeld op EU schaal vanuit de dierlijke bijproducten verordening, maar wordt de toepassing beperkt door de maximale gift van 170 kg N per hectare uit de nitraatrichtlijn.

Op de ESNI-conferentie van 15 december 2020 heeft Laura van Schöll van het NMI een prestentatie gegeven waarin zij ingaat op de restricties voor meststoffen uit reststoffen en mestverwerking, en vooral hoe de komende veranderingen in de EU-wetgeving daarop van invloed zijn. Ook benieuwd? Lees hier verder of neem contact op met Laura van Schöll, e-mail laura.vanscholl@nmi-agro.nl, tel. 06 5200 2193 of Romke Postma, e-mail romke.postma@nmi-agro.nl, tel. 06 4602 0776

Struviet en assen kunnen -mits zij voldoen aan de vereisten en criteria- onder de EU-verordening voor meststofproducten als een zogenoemd EU-meststofproduct op de markt gebracht worden. Dat geeft zekerheid aan producenten maar ook aan de gebruikers. In de nieuwe EU-verordening worden zowel eisen gesteld aan de bemestende waarde van een product en daarnaast ook – en dat is nieuw- aan de veiligheid voor mens en milieu. Zo wordt, behalve naar maximale gehalten aan zware metalen, ook gekeken naar pathogenen en mogelijk andere verontreinigingen. Bijzonder is ook dat met het krijgen van de EU-meststofproduct label een product automatisch de einde-afvalstof status krijgt.

Compost en digestaat kunnen binnenkort ook aangewend worden voor de productie van EU-meststofproducten. Een aandachtspunt daarbij is nog wel dat er nog geen duidelijkheid is over het gebruik van dierlijke bijproducten zoals bijvoorbeeld dierlijke mest in digestaat. Hiervoor loopt nog onderzoek van de EFSA (Europese autoriteit voor de voedselveiligheid). Digestaat uit plantaardige uitgangsmaterialen is wel toegelaten. Bij compost valt op dat de Nederlandse meststoffenwet veel strengere eisen stelt aan zware metalen en verontreinigingen dan de EU-verordening.

Voor een aantal hoogwaardige producten uit de mestverwerking, zoals ammoniumnitraat en ammoniumsulfaat met hoog stikstofgehalte, komt er mogelijk een eindpunt aan de dierlijke bijproduct status. Deze vallen dan niet meer onder de verordening dierlijke bijproducten en kunnen dan opgenomen worden in de EU-meststofproductenverordening. Daarmee kunnen deze producten als kunstmest worden gebruikt.

Voor veel producten uit de mestverwerking geldt dat zij niet in aanmerking komen als EU-meststofproduct omdat de concentraties aan nutriënten te laag zijn, zoals bijvoorbeeld voor mineralenconcentraten en de dunne fractie. Voor deze producten is een vrije verhandeling binnen de EU echter minder belangrijk, omdat zij door het grote volume maar beperkt getransporteerd worden. Een aanwendingsmogelijkheid als RENURE-stikstofmeststof boven de 170 kg N per hectare voor dierlijke mest zou wel een belangrijk voordeel opleveren. De mogelijkheden om hiervoor binnen de Nitraatrichtlijn ruimte te scheppen zijn verkend maar een definitief besluit moet nog worden genomen.

Het afgelopen jaar heeft het NMI binnen het NWE Interreg programma ReNu2Farm uitgebreide verkenningen gedaan naar het wetgevend kader voor de verhandeling van meststoffen geproduceerd uit reststoffen en mestverwerking.  Hierbij is de wetgeving in de diverse EU landen op nationale en Europese schaal vergeleken, en is geanalyseerd wat de nieuwe EU regels betekenen voor deze meststoffen.

Meer weten? Neem contact op Romke Postma, e-mail romke.postma@nmi-agro.nl, tel. 06 4602 0776 of Laura van Schöll, e-mail laura.vanscholl@nmi-agro.nl, tel. 06 5200 2193