Bodemstructuur en bodemvruchtbaarheid van landbouwgrond spelen een belangrijke rol bij het sturen op de vermindering van stikstof en fosfaat in sloten en vaarten. Dit blijkt uit onderzoek van het NMI Wageningen in opdracht van Wetterskip Fryslân en Mesdag Zuivelfonds.
In 2018 is allereerst een gebiedsinventarisatie uitgevoerd om zicht te krijgen op de ruimtelijke variatie in bodemkwaliteit, bemesting en het watersysteem (Ros et al., 2018). In 2019 zijn met innovatieve statistische technieken de beschikbare gebiedsinformatie integraal geanalyseerd om zo maatwerk te bieden in mogelijke oplossingen voor schoon oppervlaktewater (Ros & Verweij, 2019).
Wanneer teveel van deze meststoffen in het open water terecht komen, groeien er meer algen. Hierdoor wordt het water troebel en komen er minder diersoorten en waterplanten in voor. Stikstof en fosfor komen vooral in sloten en vaarten terecht door uit- en afspoeling uit de bodem en via rioolwaterzuiveringen. Andere factoren, zoals uitwerpselen van ganzen, spelen een veel minder grote rol. Voor emissies van fosfor uit de bodem naar het water blijken vooral de bodemstructuur (klei, zand of veen) en de ontwatering van het land bepalend. Als het om de aanwezigheid van stikstof in sloten en vaarten gaat, speelt volgens het onderzoek bemesting de belangrijkste rol.
Effectieve maatregelen: Om fosforconcentraties terug te dringen, is het zoveel mogelijk voorkomen van uit- en afspoeling een effectieve maatregel. Bijvoorbeeld door goed bodembeheer en beheer van randen langs de sloot. Voor het verlagen van de stikstofconcentratie is een zorgvuldige en gedoseerde manier van bemesten het meest effectief.
Auteurs: Gerard Ros en Sven Verweij
Download hier de gebiedsinventarisatie (rapport 1708.N.17) als ook de gebiedsanalyse (rapport 1726.N.17). Een publieksvriendelijke samenvatting is geschreven in samenwerking met Geesje Rotgers en Arjen van der Mark.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Gerard Ros, e-mail gerard.ros@nmi-agro.nl, tel. 06 2951 3812